ประวัติ และที่มา ของท่า "วันทยหัตถ์"

ย้อนกลับไปในสมัยก่อน ในยุคของเหล่าอัศวินที่ขี่ม้าประลองกันของทางฝรั่งหรือยุโรปนั้น ได้มีการให้กำเนิดประเพณีหนึ่งขึ้นมา ประเพณีที่ต่อมาได้กลายมาเป็นที่แพร่หล่ายในวงการทหารปัจจุบัน นั่นก็คือการทำ "วันทยหัตถ์" (การทำความเคารพของคนในเครื่องแบบ) หรือการ "ตะเบ๊ะ" นั่นเอง

ในสมัยนั้น อัศวินจะสวมใส่ชุดเกราะเหล็ก และจะมีหมวกเหล็กที่มีตะแกรงด้านหน้าสวมเอาไว้ป้องกันตาและหัว

และเนื่องจากผู้ที่เป็นอัศวินนั้น ล้วนแล้วแต่เป็นขุนนางหรือผู้ที่มีชาติตระกูล ดังนั้นก่อนที่จะเริ่มการประลอง จะมีการเปิดตะแกรงหมวกเหล็กด้านหน้าออกมาเพื่อให้แต่ละฝ่ายเห็นหน้าตาของคู่ต่อสู้ ถือว่าเป็นการให้เกียรติซึ่งกันและกัน

และวิธีการเปิดตะแกรงหมวกด้านหน้าออก ก็กระทำโดยใช้มือดันตะแกรงด้านหน้าขึ้นไป หลังจากนั้นต่อมา การแสดงความเคารพหรือให้เกียรติกันด้วยวิธีแบบนี้ก็ได้แพร่หลายในหมู่นักรบทั่วไป และต่อมาได้กลายเป็นท่าการแสดงความเคารพทักทายในแบบปกติของชาวบ้านทั่วไปอีกด้วย

และเนื่องจากยุโรปเป็นเมืองหนาว สมัยก่อนนั้นบุคคลทั่วไปจะสวมใส่หมวกอยู่เสมอ เวลาที่ทักทายกัน โดยเฉพาะการทักทายระหว่างบุรุษกับสตรี วิธีการก็คือใช้ปลายนิ้วมือจับปลายหมวกด้านหน้า ถอดแล้วเหวี่ยงไปถึงแขนตรงกันข้ามในลักษณะนี้มีพร้อมกับการก้มหัวเล็กน้อย

แต่เมื่อในวันๆ หนึ่งนั้น มีบุคคลต้องเคารพกันมากมาย บางขณะก็ทำแบบเร่งรีบ จึงมีการปรับลดขั้นตอนมาเป็นใช้ปลายนิ้วจับขอบหมวกด้านหน้ายกขื้นลงโดยที่ไม่ถอดหมวกแทน จนกลายมาเป็นการปฏิบัติแพร่หลายแบบสากลมากขึ้น ในที่สุดวงการการทหารก็ได้นำท่าการทักทายกันชนิดนี้มาใช้เป็นนโยบายหลักในการทำความเคารพกันในสังคมทหารทั่วโลก

ท่า "วันทยหัตถ์" หรือ "ตะเบ๊ะ" นั้น ภาษาอังกฤษเรียกว่า “Salute” เป็นท่าทำความเคารพของคนทหาร, ตำรวจ, เจ้าหน้าที่และบุคคลที่อยู่ในเครื่องแบบ และไม่มีอาวุธ (ถ้ามีอาวุธจะใช้การวันทยาวุธ หรือ Present arms) โดยมักใช้แสดงความเคารพในขณะที่ปฏิบัติหน้าที่ในเครื่องแบบที่มีการสวมหมวก (หากไม่ได้สวมหมวกนิยมจะยกมือไหว้ทักทายแทน) โดยตามมารยาทแล้ว หากมีคนตะเบ๊ะให้เรา ถ้าเราอยู่ในเครื่องแบบที่มีหมวก ก็ให้ “ตะเบ๊ะ” กลับไป หรือถ้าไม่ได้อยู่ในเครื่องแบบ ก็ให้ยกมือไหว้แบบรับไหว้ (อันนี้คือการปฏิบัติในบ้านเรา)

ส่วนในต่างประเทศนั้น วิธีการตะเบ๊ะหรือวันทยหัตถ์ของแต่ละประเทศก็จะไม่เหมือนกัน เพราะเป็นการประยุกต์ใช้ตามความเหมาะสมของวัฒนธรรมในที่นั้นๆ แต่ลักษณะรวมๆ แล้วก็แทบจะเหมือนกัน หรือคล้ายคลึงกันเป็นส่วนใหญ่ เพราะมีรากฐานหรือต้นกำเนิดมาจากที่เดียวกันนั่นเอง

Cr. เพจ Smart Man Smart Soldier